तपशील
महाराष्ट्र शासनाने २४ डिसेंबर १९७० रोजी शासन निर्णय क्र. EBC 1068/83567/57 द्वारे ही योजना सुरू केली. या योजनेचा उद्देश म्हणजे विमुक्त जाती व भटक्या जमातींच्या (VJNT) विद्यार्थ्यांना उच्च शिक्षणासाठी प्रोत्साहन देणे.
उद्दिष्टे:
- VJNT विद्यार्थ्यांना इयत्ता-नंतरच्या अभ्यासक्रमासाठी प्रोत्साहन देणे.
- शिक्षणासाठी आर्थिक मदत उपलब्ध करून देणे.
- उच्च शिक्षणाची आवड निर्माण करणे.
- शिक्षणाच्या माध्यमातून विद्यार्थ्यांना मुख्य प्रवाहात आणणे.
लाभ
- ट्युशन फी, परीक्षा फी आणि देखभाल भत्ता VJNT विद्यार्थ्यांना दिला जातो.
- कोर्स गटानुसार देखभाल भत्ता खालीलप्रमाणे दिला जातो:
| कोर्स गट | निवासी (Hostel) | अप्रवासी (Day Scholar) |
|---|---|---|
| गट A | ₹४२५ प्रति महिना | ₹१९० प्रति महिना |
| गट B | ₹२९० प्रति महिना | ₹१९० प्रति महिना |
| गट C | ₹२९० प्रति महिना | ₹१९० प्रति महिना |
| गट D | ₹२३० प्रति महिना | ₹१२० प्रति महिना |
| गट E | ₹१५० प्रति महिना | ₹९० प्रति महिना |
- व्यावसायिक व गैरव्यावसायिक अभ्यासक्रम शिकणाऱ्या विद्यार्थ्यांना १००% ट्युशन फी, परीक्षा फी व देखभाल भत्ता दिला जातो.
- शासकीय वसतिगृहात प्रवेश घेतल्यास फक्त १/३ हिस्सा मिळतो.
- D.Ed आणि B.Ed साठी देखील १००% लाभ दिला जातो (शासन दरांनुसार).
- जर विद्यार्थी २० तारखेच्या आधी प्रवेश घेतो, तर त्या महिन्यापासून भत्ता लागू होतो, अन्यथा पुढील महिन्यापासून लागू होतो.
पात्रता
- पालकांचे वार्षिक उत्पन्न ₹१.५० लाख पेक्षा कमी/बरोबर असावे.
- अर्जदार VJNT प्रवर्गातील असावा.
- अर्जदार महाराष्ट्राचा रहिवासी असावा.
- शासकीय मान्यता प्राप्त इयत्ता-नंतरचा अभ्यासक्रम शिकत असावा.
- पुढच्या वर्गात बढती मिळाल्यासच परीक्षा फी व देखभाल भत्ता मिळेल.
- एकाच पालकाच्या दोन मुलांना (मुली कोणतीही संख्या, मुले जास्तीत जास्त २) शिष्यवृत्ती लाभ.
- ७५% उपस्थिती अनिवार्य आहे.
- व्यावसायिक कोर्ससाठी केवळ CAP फेरीद्वारे प्रवेश घेतलेल्यांनाच लाभ.
- एकाच अभ्यासक्रमासाठीच शिष्यवृत्ती देण्यात येईल.
- नोकरी करणाऱ्या विद्यार्थ्यांना लाभ मिळणार नाही.
- दुसऱ्यांदा अपयशी झाल्यास पुढे बढती मिळेपर्यंत शिष्यवृत्ती मिळणार नाही.
नूतनीकरण धोरण
- मागील वर्षाची परीक्षा उत्तीर्ण होणे आवश्यक.
- गट A: प्रथमच अपयश आले तरी शिष्यवृत्ती नूतनीकरण होईल.
- गट B, C, D, E: पुढच्या वर्गात बढती मिळाल्यावरच शिष्यवृत्ती मिळेल.
- वैद्यकीय कारणास्तव परीक्षा न दिल्यास महाविद्यालय प्रमुखाची शिफारस आवश्यक.
अपवाद
- पूर्णवेळ नोकरी करणाऱ्या विद्यार्थ्यांना शिष्यवृत्ती मिळणार नाही.
- एकाच वर्गात पुन्हा अपयश आल्यास त्या वर्षासाठी शिष्यवृत्ती नाही.
- दुसरी शिष्यवृत्ती मिळाल्यास या योजनेचा लाभ थांबवण्यात येईल.
अर्ज प्रक्रिया (ऑनलाईन)
- नोंदणी: mahadbt.maharashtra.gov.in या संकेतस्थळावर “New Applicant Registration” वर क्लिक करा.
- लॉगिन: Username व Password वापरून लॉगिन करा.
- प्रोफाइल तयार करा: वैयक्तिक माहिती भरून प्रोफाइल पूर्ण करा.
- योजना निवडा: प्रोफाइल पूर्ण झाल्यावर अर्जासाठी पात्र योजना निवडा.
आवश्यक कागदपत्रे
- जात प्रमाणपत्र (महाराष्ट्र शासनाकडून जारी).
- उत्पन्न प्रमाणपत्र.
- जात वैधता प्रमाणपत्र (फक्त व्यावसायिक अभ्यासक्रमासाठी).
- इयत्ता 10वी/12वी किंवा शेवटच्या परीक्षेचे गुणपत्रक.
- अंतर प्रमाणपत्र (गॅप असल्यास आवश्यक).
- वडील/पालकांचे मृत्यू प्रमाणपत्र (असल्यास).
- राशन कार्ड.
- शाळा सोडल्याचे प्रमाणपत्र.
- पालकांचे दोन मुलांचे प्रमाणपत्र.